براساس تصویب نامه هیئت وزیران در سال ۱۴۰۰ تعرفه خدمات درمانی برای مراکز درمان و بازتوانی معتادان با ظرفیت ۶۰ نفر برای یک دوره ۳۰ روزه مبلغ ۰۰۰/۸۴۷/۱۴ ریال تعیین شده است. با استناد به تعرفه ابلاغی مصوب هیئت دولت و لازم الاجرا بودن تعرفه ابلاغی توسط تمام
دستگاه های مربوطه ، لیکن همواره مراکز درمان و بازتوانی معتادان ملزم رعایت تعرفه با کاهش ۲۰ الی۳۰درصد زیر سقف تعرفه ابلاغی مصوب هیئت دولت بوده اند. نتیجه ای که از اینگونه اقدامات غیرکاشناسی و حتی مغایر با قانون در تعیین و ابلاغ تعرفه برای مراکز درمان و بازتوانی معتادان
می توان پیش بینی کرد ، ایجاد اختلال در روند فعالیت مراکز و افت کیفی خدمات و تضعیف نقش و جایگاه مدل اقامتی بهبودی پرهیزمدار در نظام درمان اعتیاد در کشور می باشد. امروز قریب به ۱۲۰۰ مرکز با ظرفیت ۵۰۰۰۰ نفر تخت از طریق سازمان های مردم نهاد تاسیس و در حال فعالیت و ارایه خدمات درمان و بازتوانی به جمعیت گسترده ای از معتادان می باشند. شایسته است به این واقعیت اشاره شود ، یکی از زمینه های مستعد و اثرگذار در افزایش ، تقویت و توسعه ظرفیت پوشش درمان معتادان در کشور ، شبکه گسترده مراکز اقامتی درمان و بازتوانی معتادان می باشد.
در محاسبات علمی مبنای تعیین تعرفه براساس قیمت تمام شده خدمات شامل هزینه های مختلف و حداقل درآمد ممکن می باشد. از مشکلات جدی که طی سال ها مراکز اقامتی بدرمان و بازتوانی معتادان با آن مواجه بوده اند، محاسبات غیرکاشناسی و غیرواقع گرایانه در تعیین تعرفه های ابلاغی بوده است، “عدم تطابق تعرفه ابلاغی با واقعیت های موجود اقتصادی ، شامل میزان تورم سال ، افزایش حقوق و دستمزد کارکنان ، افزایش بی رویه اجاره بها ، افزایش هزینه های آب ، برق ، بیمه ، مالیات و غیره” ، بدون تردید عدم رعایت اصل تعادل منابع و مصارف بشکل واقعی منجر به عدم امکان ارایه خدمات مناسب به مددجویان خواهد شد. لازم به توضیح است ، از زمان شیوع بیماری کوید ۱۹ در کشور و پیرو ابلاغ دستورالعمل های مربوطه در خصوص توقف فعالیت مراکز بعلت وضعیت حاد بیماری کوید ۱۹ یا بخشنامه هایی در خصوص پذیرش مددجو با یک سوم ظرفیت و رعایت شیوه نامه های بهداشتی ، کلیه این موارد نیز منجر به تحمیل هزینه های سربار و کاهش منابع درآمدی و خسارت های سنگین اقتصادی به مراکز اقامتی درمان و بازتوانی معتادان شده است. از موارد دیگر که بر کیفیت خدمات در مراکز مزبور بشدت اثر منفی داشته و لازم است این روند مورد بازنگری و اصلاح قرار بگیرد ، ” ارجاع معتادان موضوع تبصره ۲ ماده ۱۶ به مراکز است . لازم به توضیح است ، ارجاع معتادان متجاهر به این مراکز موجب کاهش تعداد مراجعان داوطلب درمان به مراکز شده است.” یکی از دلایل عمده در کاهش مراجعان به مراکز مزبور ، احساس عدم امنیت و نگرانی بین معتادان داوطلب درمان و خانواده های آنان از احتمال خطرات بهداشتی و ایمنی ناشی از نگهداری معتادان متجاهر با رفتارهای پرخطر در مراکز اقامتی گزارش شده است. در حوزه درمان اعتیاد بواقع باید اذعان داشت که خدمات در مراکز اقامتی درمان و بازتوانی معتادان از ارزانترین نوع خدمات درمان اقامتی معتادان در کشور می باشد. به این نکته مهم باید توجه داشت تضعیف و کاهش توان درآمدی مراکز مذکور به صورت اجتناب ناپذیری کیفیت درمان را به شدت کاهش خواهد داد و تبعات آن متوجه معتادان گروه هدف و جامعه خواهد بود. قابل ذکر است ، بعلت فعالیت کمپ های غیرمجاز و نیز شیوع بیماری کوید ۱۹، تعداد پذیرش مراجع در اکثر مراکز اقامتی مجاز بسیار کمتر از ظرفیت اسمی می باشد و این مسئله موجب ضعف بنیه مالی در تامین مخارج و هزینه های لازم در مراکز درمان و بازتوانی معتادان که تحت نظارت سازمان بهزیستی فعالیت دارند شده است . از آنجا که تعرفه‌های ابلاغی دولت به هیچ وجه با رشد هزینه‌ها و تورم موجود در سال جاری تطابق نداشته و با توجه به کاهش مبلغ تعرفه مراکز نسبت به مبلغ تعرفه ابلاغی مصوب هیئت دولت ، متاسفانه این مسئله برای مراکز موجب مشکلات عدیده‌ای در تامین مخارج مربوطه شده و ادامه فعالیت این مراکز را با موانع و چالش های جدی مواجه کرده است.
